Meslek Seçimi

Admin C.tesi Mayıs 17, 2008 11:17 pm

Meslek Seçim herkesin hayatında çeşitli zamanlarda gerçekleştirdiği en önemli kararlardandır. İşkur’un sayfasında dendiği gibi: ‘Mesleği Seçmek Hayat Biçiminizi Seçmektir’. Seçtiğiniz meslek hayat boyu mutlu olmanızda önemli etkenlerden olabilir ya da tam tersi huzursuzlukların başlangıcı ve sorumlularından olabilir.

Karar Verme Olarak Meslek Seçimi
Meslek seçimi bir karar verme süreci olduğuna göre karar vermeyi iyi anlamak gerekmektedir. Karar verme: bir dizi alternatif arasından her bir alternatifin getirdiği olumlu sonuçları (faydalar) ve olumsuz sonuçları (maliyet ya da zarar) karşılaştırmak suretiyle bir alternatifi bilinçli olarak tercih etmektir.

Ülkemizde bu karar vermenin maalesef pek bilinçli yapılmadığı gün gibi aşikar.

Meslek Seçimi Bir Kez Verilen Karar Değildir
Her insan ömrü boyunca sayısız defalar yeni meslekler seçebilir ve bu çok olumlu bir özelliktir. Çağımız insanı bu yeteneğe sahip olmalıdır. Üniversitelerin program hedeflerinde açıkça yer alan bu özelliğe göre mezunlar başka meslekleri kolaylıkla öğrenebilmeli ve onlara geçiş yapabilmelidir. Aslında Üniversitenin ana fonksiyonlarının başında bu formasyonu kazandırmak gelmektedir.
Meslek Seçimi Süreçleri
Meslek seçimi, pekçok şeye bağlı bir karar sürecidir. Bunlar
1. Sizin ilgi alanlarınız ve yetenekleriniz,
2. Seçilen mesleğe bağlı değerler ve bilgiler, ve
3. En önemlisi sizin kişiliğiniz.

Kişiliğe Uygun Olarak Meslek Seçimi İçin Testler
Meslek seçiminde bir kariyer geliştirme rehberi, meslek seçimi uzmanıyla konuşmanın yararı olabilir. Bir kariyer planlama rehberi ya da uzmanının görevi değişik araçları ve testleri kullanarak sizin ilgi alanlarınızı, yeteneklerinizi ve kişiliğinizi anlamnıza yardımcı olmaktan ibarettir. Bu testleri çeşitli şekillerde kendiniz de yapabilirsiniz. Kendi kendini değerlendirme (self-assessment) testleri sayesinde kişiliğinizi anlayabilirsiniz. Kişiliği anlamak meslek seçiminde çok önemlidir. Zira bir meslekte mutlu olabilmenin anahtarı o meslekte mutlu olmaktır. Bunun içinde mesleği seçerken kişiliğinize uygun bir seçim yapmış olmalısınız.
Zaman içinde bu tür testlerin uzaktan eğitim yöntemiyle gerçekleştirilmesi için çeşitli faaliyetlerini düzenleneceğini umuyorum.

Meslek Seçimi İçin Yardımcılar
Genelde okullarda rehberlik uzmanları ya da ilgili kişiler bunu gerçekleştirebilirler. Diğer bir yol ise bölgenizdeki üniversite ve yüksek okulları kariyer planlama, meslek seçimiyle ilgili birimlerine ya da diğer kurumlara (örneğin mesleki eğitim merkezleri, Sanayi ve Ticaret Odaları ilgili birimleri, Halk Eğitim Merkezleri vs vs) danışmaktır. Meslek rehberinde meslek seçimi ve kariyer planlamayla ilgili en gelişmiş testlerin ve araçların düzenlenmesi için katkılar sağlayabilmeyi umuyorum.

Meslek Seçimi İçin Meslekler Hakkında Bilgi edinme
Meslek seçiminden önce kendi kendinizi ölçmeye yarayan testler uygulandıktan sonra karşınızda ilgi alanlarınız, yetenekleriniz, ve kişiliğinize uygun meslekleri bulacaksınız. Bu meslekler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olduktan sonra seçiminizi yapınız. Bu konuda meslek rehberinde meslek tanımlarında yeterli bilgi birikeceğine inanıyorum.

Meslek Seçiminde Toplumun (Aile ve Çevre) Etkisi
Ülkemizde maalesef meslek seçimi moda halinde yapılıyor. Bir zamanlar Bilgisayar Mühendisliği revaçtaydı. Sonra Endüstri Mühendisliği revaçta oldu. Akabinde İşletme geldi. Sonra Elektronik, Mekatronik, Biyomedikal ve belki sıra da Nanoteknolojide. Tüm bu seçimlerde tuhaf olan nokta: meslek seçimleri konusunda gençlerimizin yetenek ve kişiliklerinden önce aile ve toplumsal baskının etkisinin belirleyici olması.

Öğrenciliğimde, sosyal alanlara son derece yatkın başarılı bir arkadaşım vardı. Etrafındaki yönlendirme nedeniyle Elektronik Mühendisliğini seçmiş ve üniversitede ilk yıl ona zindan olmuştu. Tekrar sınava girerek Hukuk Fakültesini kazandı ve şimdi başarılı bir avukat.

Meslek Seçimi Testinden Sonra Meslekleri Tanıma
Kişilik değerlendirme testlerinden sonra elinizde uzun bir liste oluşabilir. Elbette tüm bu mesleklerin hepsini seçme şansınız yok. Bu noktada ilk yapmanız gereken bu mesleklere ait iyi bir araştırma yapmak. Bu noktada meslek rehberinde yüzlerce mesleğin tanımı yapılarak yardımcı olunmaya çalışılmakta olduğunu görüyorum. Tüm meslek tanımları yorumlara açıktır. Bu konuda yapıcı yorumlarla herkes mesleklerin daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunabilir.
Siteye eklenecek mesleki forumlarla meslekler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olunabilir.
Neyse, seçeceğiniz meslekleri tanırken ve onlar hakkında bilgiler toplarken meslek tanımı, o mesleğe sahip olduğunuzda iş bulup bulamayacağınız, iş bulduğunuzda ne kadar kazanabileceğiniz, bu meslek eğitiminin nerelerde verildiği, daha sonra kariyerde ne tür yükselmelerin mümkün olabildiği gibi konuları iyice araştırmalısınız.

Mesleği Yürütürken Yeni Mesleklerin Seçimi
Çağımızda bir mesleği seçtikten sonra iş bitmemekte.. Başka mesleklere geçiş yapabilmek ve mesleği gerçekleştirirken pekçok mesleğe ait bilgi edinmek ve yeni meslekler seçmek zorundasınız. Örneğin, iyi bir makine mühendisi olabilmek için sadece makine mühendisliğine özgü mesleki bilgilerle yetinemezsiniz. Aynı zamanda mesleğinizi iyi uygulayabilmek için iyi bir bilgisayar programcısı olmalısınız ve kariyer yapabilmek için bir yabancı dili iyi bilmelisiniz. Ya da başarılı olmak için endüstri mühendisliği konularından örneğin üretim planlamaya vakıf olmalısınız.

O yüzden ilk meslek seçiminde tüm bunları düşünüp ilgili alanlar ve meslekler hakkında da şimdiden bilgi sahibi olmalısınız.

Meslek Seçiminde Son Karar
Meslekler listesini iyice azalttıktan sonra seçtiğiniz birkaç meslek hakkında ayrıntılı araştırma yapmaya ihtiyaç bulunmakta. Bu mesleği yürüten tanıdıklarınız varsa onlarla yüzyüze konuşabilirsiniz. Onların kişilikleriyle kendi kişiliklerinizi karşılaştırmaya çalışın ve onların mesleklerinde mutlu olup olmadıklarını anlamaya özen gösterin. Eğer konuşacak kimseniz yoksa bulunduğunuz ildeki üniversitede bu bölüm varsa gidin ve oradaki yetkililerle, hocalarla tanışın mutlaka yararları olacaktır. Ayrıca her üniversitede öğrenci temsilcilikleri (student society) bulunmaktadır. Seçeceğiniz meslek alanını hali hazırda seçmiş öğrenciler çok önemli bilgi kaynağıdırlar.

Bu konuda yeniliklere açık olun ve özgün düşünün. Yıllar önce Anadoludan bir genç, internetten bölümümüze oradan da benim eposta adresime ulaşarak bana direk yazarak bölüm ve program hakkında ayrıntılı bilgi istemişti. Birkaç yazışma içinde yararlı bilgilere ulaşabildiğini sanıyorum.

Meslek Seçiminde Tavsiyeler
Başkasının sizin için seçtiği mesleği seçmeyin. İlgi alanlarınızı, yeteneklerinizi keşfedin ve seveceğiniz mutlu olabileceğiniz bir mesleğe karar verin.